การเขียนข้อสอบวัดพฤติกรรมด้านพุทธิพิสัย
บลูม (Bloom)
และคณะ ได้จัดจุดมุ่งหมายทางการศึกษาไว้ 3 ด้านคือ ด้านพุทธิพิสัย(Cognitive Domain) ด้านจิตพิสัย(Affective Domain) และด้านทักษะพิสัย(Psychomotor Domain) ซึ่งในด้านพุทธิพิสัย (Cognitive Domain) นั้น
บลูมได้จัดระดับจุดมุ่งหมายตามระดับความรู้จากต่ำไปสูงไว้ 6 ระดับคือ
ระดับความรู้ความจำ ความเข้าใจ การนำไปใช้ การวิเคราะห์ การสังเคราะห์
และการประเมินผล ซึ่งในส่วนนี้จะกล่าวถึงด้านพุทธิพิสัย (Cognitive
Domain) ดังนี้
การวัดด้านพุทธิพิสัย
(Cognitive Domain)
พฤติกรรมพุทธิพิสัย (Cognitive Domain) หมายถึง การเรียนรู้ในวิชาต่าง ๆ
ที่ผู้เรียนจะต้องอาศัยความสามารถทางสมองเป็นที่ตั้งของการคิดวิเคราะห์รวมทั้งจดจำ
เช่น การเรียนวิชาเลข การแก้ปัญหาทางวิทยาศาสตร์ การทำความเข้าใจในการอ่าน
การเขียนเรียงความ การคิดประดิษฐ์สิ่งใหม่ๆ
เป็นต้น พฤติกรรมด้านพุทธิพิสัยหรือพฤติกรรมด้านสมองแบ่งออกเป็น 6
ระดับ โดย
Benjamin S. Bloom และคณะเป็นผู้คิดขึ้น ดังนี้
1.
ความรู้ - ความจำ (Knowledge) หมายถึง ความสามารถในการระลึกเรื่องราวประสบการณ์หรือสิ่งที่เคยเรียนมาแล้วได้
ตัวอย่างข้อสอบ
พืชใช้ส่วนใดหายใจและคายน้ำ ?
ก. ใบ
ข. ตา
ค. ดอก
ง. ราก
2. ความเข้าใจ (Comprehention)
หมายถึง ความสามารถในการแปลความ ตีความ และขยายความจากสื่อความหมายต่าง
ๆ ได้ หรือกล่าวอีกนัยหนึ่งก็คือ พฤติกรรมด้านความเข้าใจเป็นความสามารถของสมองในการดัดแปลงแก้ไขสิ่งยากมากให้เป็นสิ่งง่าย
หรือดัดแปลงแก้ไขสิ่งที่ซับซ้อนให้เป็นสิ่งธรรมดา
ตัวอย่างข้อสอบ
ข้อใดมีความหมายในแง่ดี ?
ก. ถอยหลังเข้าคลอง
ข. น่าเกลียดน่าชัง
ค. น้ำลดตอผุด
ง.
เต่าใหญ่ไข่กลบ
3.
การนำไปใช้ (Application) หมายถึง ความสามารถในการนำเอาความรู้-ความจำที่เคยเรียนมา และความเข้าใจในเรื่องราวนั้น ๆ มาใช้แก้ปัญหาที่แปลก
แตกต่างไปจากที่เคยเรียนรู้มาก่อน ถ้าเป็นการแก้ปัญหาที่เคยเรียนรู้มาก่อนจะถือว่าเป็นแค่การจำไปใช้เท่านั้น
ตัวอย่างข้อสอบ
ชาวนาขายข้าวเปลือกใช้วิธีการวัดอย่างเดียวกับการขายอะไร?
ก. การขายไก่
ข. การขายผ้า
ค. การขายกาแฟ
ง. การขายน้ำตาล
4. การวิเคราะห์ (Analysis) หมายถึง ความสามารถในการแยกแยะส่วนย่อย
ๆ ของเหตุการณ์ เรื่องราวหรือเนื้อหาต่างๆ
ว่าประกอบด้วยอะไร เพื่อค้นหาความจริงต่างๆ ที่ซ่อนอยู่ภายในเรื่องราวนั้น
ตัวอย่างข้อสอบ
ไข้ชนิดใดอันตรายต่อชีวิตมากที่สุด ?
ก. ไข้หวัด
ข. ไข้ทรพิษ
ค. ไข้จับสั่น
ง.
ไข้เลือดออก
5. การสังเคราะห์ (Synthesis) หมายถึง
ความสามารถในการรวมสิ่งต่าง ๆ ตั้งแต่สองสิ่งขึ้นไปเข้าด้วยกัน เพื่อให้กลายเป็นสิ่งสำเร็จรูปชิ้นใหม่ที่มีคุณลักษณะบางอย่างแปลกพิสดารไปจากส่วนประกอบอย่างย่อยของเดิม
การสังเคราะห์เป็นความสามารถด้านความคิดสร้างสรรค์หรือความคิดริเริ่มสิ่งแปลกใหม่
ตัวอย่างข้อสอบ
“ถ้าครูออกข้อสอบถามลวงลึก
เด็กจะนึกหลายชั้นหมั่นใฝ่หา
หัวจะฉลาดปราดเปรื่องเรืองวิชา
………………………………”
บทกลอนข้างต้นชื่อ “ข้อสอบเด็กฉลาด”
ควรใช้ข้อความในตัวเลือกใดมาต่อกลอนข้างต้น จึงจะได้ความดีที่สุด ?
ก.
เก่งวิทยาพาเด็กเจริญเอย
ข.
เก่งวิทยาพาสร้างสรรค์กันทั่วเอย
ค.
เก่งวิทยาพาเด็กเพียรสบาย
ง.
เก่งวิทยาพากันสร้างสรรค์ไทย
6. การประเมินค่า (Evaluation) หมายถึง ความสามารถในการพิจารณาตัดสินเกี่ยวกับคุณค่าโดยอาศัยการเปรียบเทียบกับเกณฑ์หรือมาตรฐานที่กำหนดลักษณะพฤติกรรม
ขั้นการประเมินค่าที่ถูกต้องนั้นผู้ที่ประเมินค่าสิ่งใด ๆ
จะต้องอาศัยข้อมูลรายละเอียดที่เรียนรู้มา(ขั้นความรู้-ความจำ) มาทำความกระจ่างให้รู้ชัด (ขั้นเข้าใจ-นำไปใช้) แล้วคิดพิจารณา(ขั้นวิเคราะห์-สังเคราะห์) เปรียบเทียบกับเกณฑ์มาตรฐานเพื่อการตัดสินใจในที่สุด
การตัดสินใจที่ใช้สติ-ปัญญา พินิจพิจารณาเช่นนี้จึงถือว่าเป็นการประเมินค่า ส่วนการตัดสินใจโดยไม่คิดพิจารณาเสียก่อนจัดเป็นความคิดเห็น
ความรู้สึก ซึ่งเป็นระดับที่ใช้สติปัญญาน้อยกว่า
ตัวอย่างข้อสอบ
ถ้าคำนึงถึงการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม
พฤติกรรมใดที่เหมาะสม ?
ก.
อรพินใช้รถที่ผลิตในประเทศ
ข.
เอกชัยใช้น้ำมันเบนซินซูปเปอร์
ค.
อริสาใช้ถุงผ้าแทนถุงพลาสติก
ง.
อดิรุจใช้เงินซื้อสิ่งที่เป็นความสะดวกสบาย
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น